Quỹ cộng đồng gồm có quỹ mục tiêu, quỹ địa phương, quỹ danh tính
Quỹ mục tiêu
Định dạng: các cộng đồng có chung một mục tiêu tập hợp đóng góp nguồn lực để cùng thực hiện mục tiêu một cách có chiến lược.
Đại diện: quỹ Đồng Lòng, các quỹ từ thiện/phục vụ mục tiêu phát triển của các cộng đồng/hội nhóm, ý tưởng “Quỹ Nông Nghiệp Bền Vững”.
Điểm cộng:
- Do quan tâm nên khả năng là nền tảng kiến thức và kinh nghiệm, kết nối tốt.
- Phạm vi hoạt động rộng (địa lý)
- Dòng vốn mạnh và tính chủ động cao
- Mình đánh giá các quỹ này có thể trở thành nền tảng để xây dựng các quỹ cộng đồng khác.
Điểm trừ:
- Do hoạt động rộng nên chi phí cao
- Khó kiểm soát, khó hỗ trợ phi tài chính cho các đơn vị ko gần về mặt địa lý
- Ngay từ đầu đã “chung một mục tiêu” thì rất dễ biased/thiên hẳn về một vài mảng hoạt động nhất định.
- Cũng vì chung mục tiêu nên sẽ có thể bị ảnh hưởng bởi lợi ích của một vài cá nhân.
Quỹ địa phương
Định dạng: các cộng đồng tại một địa phương địa lý chung tay đóng góp nguồn lực để xây dựng cộng đồng địa phương phát triển bền vững.
Đại diện: quỹ hỗ trợ nông dân các xã, quỹ cấp làng/xã. Cái này dễ hình dung nhất.
Điểm cộng:
- Chi phí quản lý, hoạt động… rất thấp, gần ko đáng kể (thậm chí tận dụng được nguồn lực tình nguyện sẵn có)
- Rất dễ kiểm soát bởi bởi ban quản lý và cộng đồng địa phương
- Các chương trình/mảng hoạt động của họ có thể rất đa dạng trong nhiều lĩnh vực.
- Tính cộng đồng cao nhất (gần như bất kì thành viên/donor nào cũng biết nhau). Dễ hình dung nhất. (Đây là mô hình đang triển khai mạnh nhất.)
Điểm trừ:
- Phạm vi địa lý nhỏ nên ảnh hưởng rất giới hạn
- Khó huy động nguồn lực ngoài địa phương
- Chất lượng chương trình và quản lý phụ thuộc hoàn toàn vào kiến thức ban quản lý/người địa phương.
- Các địa phương khó khăn vì thế sẽ cần hỗ trợ bên ngoài cả về vốn và kiến thức.
Quỹ danh tính
Định dạng: các thành viên các nhóm có chung một danh tính/ở chung trong một cộng đồng riêng biệt tập hợp nguồn lực cho sự phát triển của nhóm danh tính đó.
Đại diện: quỹ Người Mông Cùng Tiến, các quỹ cựu sinh viên các trường, ý tưởng “quỹ Phật Tử Thiện Tâm”.
Nhìn chung đây là một thể dạng rất giống với thể dạng quỹ mục tiêu. Chúng chia sẻ phần lớn các tính chất hay dở. Tuy nhiên do ko được định dạng bằng “mục tiêu” nên khả năng cao sẽ:
- Ít bias/thiên vị về một mảng hoạt động nhất định (so với quỹ mục tiêu)
- Ít bị lợi ích điều khiển hơn
- Chỉ đứng sau quỹ địa phương về tính cộng đồng.
- Tuy nhiên “danh tính” làm một thứ khó định nghĩa rõ ràng. (Nhiều bạn Kinh vẫn thích đóng góp cho quỹ người Mông) và cộng đồng riêng biệt thì có thể khó tiếp cận. Mình đánh giá đây có thể vừa là cộng vừa là trừ.